De warmtepomp speelt een belangrijke rol in de energietransitie. Vrijwel elke nieuwbouwwoning wordt tegenwoordig uitgerust met een warmtepomp. Vandaag kondigde het kabinet aan dat vanaf 2026 een (hybride) warmtepomp ook verplicht wordt gesteld bij vervanging van de cv-ketel bij bestaande bouwwerken.   

De voordelen van een warmtepomp worden veelvuldig besproken: beter voor het klimaat, lagere energiekosten, subsidiemogelijkheden en ga zo maar door. Daarentegen heeft de warmtepomp ook impact op het woon- en leefklimaat, zoals geluidsoverlast en verrommeling van de omgeving. Voor de toekomst zullen met name gemeenten met dit spanningsveld aan de slag moeten gaan, want de warmtepomp is straks niet meer uit het straatbeeld weg te denken. De gereedschapskist van de Omgevingswet (inwerkingtreding 1 januari 2023) biedt daarvoor voldoende mogelijkheden.  

Maar hoe is op dit moment de geluidsbelasting van een warmtepomp geregeld? En is voor het plaatsen van een warmtepomp een vergunning nodig? Daarover gaat deze blog.  

Voor het plaatsen van een warmtepomp kan een vergunning vereist zijn 

In de rechtspraak is geoordeeld dat een buitenunit als een bijbehorend bouwwerk wordt aangemerkt. Volgens de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is voor het bouwen van een bouwwerk een omgevingsvergunning nodig. Door de wetgever zijn categorieën bouwwerken aangewezen waarvoor géén omgevingsvergunning vereist is. Dat is het geval wanneer het bij een warmtepomp gaat om een buitenunit in het achtererfgebied, die niet hoger is dan 1 meter. Het is dus afhankelijk van de plaatsing en afmeting van een buitenunit of een omgevingsvergunning is vereist.  

Daarnaast is het mogelijk dat de gemeente extra regels heeft opgenomen in het bestemmingsplan voor het plaatsen van een warmtepomp. Denk daarbij aan regels over locatie en afmetingen van de warmtepomp of regels over de maximale afstand tot de gevel van een gebouw. De gemeente kan zelfs een verbod opleggen voor het plaatsen van warmtepompen op bepaalde locaties. Afhankelijk van de situatie kan het dus zijn dat voor het plaatsen van een warmtepomp een omgevingsvergunning voor het afwijken van het bestemmingsplan vereist is.

Ten slotte zijn er gemeenten die specifieke eisen stellen aan de uiterlijke verschijningsvorm (oftewel het aanzicht) van warmtepompen. Bijvoorbeeld dat warmtepompen niet vanaf de openbare ruimte zichtbaar mogen zijn en bij voorkeur inpandig of achter de achtergevel moeten worden geplaats.  

Geluidseisen voor warmtepompen bij woningen 

Warmtepompen die na 1 april 2021 zijn geplaatst bij woningen moeten voldoen aan de geluidsnormen uit het Bouwbesluit 2012.  

Voor warmtepompen die buiten de woning zijn geplaatst (bijvoorbeeld in tuin of tegen de gevel) geldt een norm van maximaal 40 dB op de perceelsgrens van een naastgelegen perceel met woonfunctie. Ook wanneer het gaat om woningen op eenzelfde perceel (denk aan een appartementencomplex) wordt de eis van maximaal 40 dB gesteld, maar dan ter plaats van een te openen raam of deur van een naastgelegen woonfunctie. Voor warmtepompen die inpandig worden geplaatst geldt een norm van maximaal 30 dB. 

Er gelden andere geluidsnormen voor warmtepompen bij niet-woningen. Die zijn opgenomen in het Activiteitenbesluit.  

Bij aanvragen voor een omgevingsvergunning voor het plaatsen van een warmtepomp bij woningen, moet aan bovengenoemde regels uit het Bouwbesluit 2012 worden getoetst. Als niet aan de geluidsnorm wordt voldaan, moet de omgevingsvergunning worden geweigerd. 

Daarnaast is de gemeenteraad gehouden bij vaststelling van een bestemmingsplan onderzoek te doen naar de geluidsbelasting van warmtepompen, indien het bestemmingsplan warmtepompen bij woningen mogelijk maakt. Een goed woon- en leefklimaat moet gewaarborgd zijn in het bestemmingsplan.  

Warmtepomp verwijderen op last van de gemeente 

Kortom: voor het plaatsen van een warmtepomp kunnen verschillende regels gelden. Laat u dus goed adviseren wanneer u een warmtepomp gaat plaatsen. Indien u niet aan de regelgeving voldoet, kan de gemeente u dwingen de warmtepomp te verwijderen.  

Neem contact op met onze advocaten  

Gaat u een warmtepomp plaatsen en u wilt weten welke eisen voor uw perceel gelden? Of ervaart u overlast van een warmtepomp? Neem vrijblijvend contact met ons op.